de sneeuw lezen - titel

Veiligheid: de sneeuw lezen 

Hier alvast een paar tips van professionele berggidsen.

In de winter en de lente wordt sneeuw beïnvloed door zon en wind. De sneeuwlaag verandert. Om je in alle veiligheid op de sneeuw te begeven en te kunnen anticiperen, wil je de sneeuw kunnen lezen. Hier alvast een paar tips van professionele berggidsen.

de sneeuw lezen

De wind en ophopingen

Tijdens sneeuwvlagen en in de dagen daarop wordt de sneeuw meegevoerd door de wind. Sneeuw zal systematisch ophopen aan de "benedenwindse" zijde van cols en bergkammen (tegenover de overheersende windrichting), maar ook op hellingen als daar een rots of grondverschuiving is.

Kijk aandachtig rond: er zijn kleine aanduidingen waarmee je de heersende windrichting kunt inschatten. Daaruit kan je afleiden op welke hellingen sneeuw zal ophopen in de vorm van sneeuwbanken en, verder naar beneden, mogelijk in lagen verwaaide sneeuw. Sintering van de sneeuw in één zo'n aanduiding.

Er vormen zich kleine sneeuwruggen op het oppervlak van de sneeuwlaag. Ze komen voor met een steile kant of in trappen. Deze kant is die van de windrichting. Nog een aanwijzing: de kleine bomen in de subalpiene zone. Zij vechten tegen de natuurelementen om te overleven. Naaldbomen zijn uitermate goed aangepast en vormen zich met de wind mee door hun takken die tegenwinds staan te laten afsterven. De zijde waar horizontaal takken aan de boom groeien, erg vaak op grondniveau, geeft een aanduiding van de "benedenwindse" zijde.

Elke bergrug of uitgesproken reliëf wijst op een sneeuwbank. Ze zal variëren in hoogte en in de mate van overhang. Het is extreem gevaarlijk om je erop te begeven. Kies als je wandelt op bergruggen dus altijd voor de "windkant", waar weinig sneeuw ligt. Blijf steeds verschillende meters weg van de rand van een sneeuwbank. Het zijn immers nagenoeg altijd overhangende sneeuwbanken.

Luchtbellen of smeltplekken

Het "montane" niveau (gemiddelde tot een hoogte van 1800 m) wordt gekenmerkt door kleine bomen (wilgen, elzen) die vanaf de eerste sneeuwval buigen onder het gewicht van de sneeuw en vaak het hele seizoen lang gevangen blijven.

Na verschillende vlagen kunnen ze volledig bedekt raken. Ze vormen dan hobbels onder de sneeuw. Soms zijn ze nog zichtbaar door enkele uitstekende takjes. Je moet hier in een ruime boog rond gaan om niet bruusk te weg te zakken in de luchtbel die door hun takken is ontstaan.

Zelfs onder de sneeuw kunnen rotsen zonnestraling opnemen en terug afgeven. Dit doet de sneeuw smelten, bijna tot op de ondergrond, wat een smeltplek doet ontstaan rondom de rots.

Zo'n plek kan je verrassen en je ten val doen komen. Het is dus best om rotsen te ontwijken. De meeste kun je opsporen door te letten op 'hobbels' of typische bevroren of opnieuw bevroren sneeuw.

Sneeuwbruggen

Op rotsachtige ondergrond (puinhellingen, morenen) bedekt de sneeuw in het algemeen niet alle spleten. Als een wandelaar zich door deze omgeving begeeft, moet hij steeds aandachtig zijn voor een luchtbel, die diep kan zijn, bedekt kan zijn door een al dan niet stevige "sneeuwbrug".  

Als het al meerdere dagen erg koud is, kan je veronderstellen dat de brug stevig genoeg is. Hoe dan ook is het beste om verdachte sneeuwbruggen te ontwijken. Is er geen alternatieve route, dan steek je de brug na een test met de wandelstok één per één over, met lichte tred!

de sneeuw lezen

Buiten de piste

Het meest voorzichtige buiten de piste (op sneeuwschoenen, langlaufski's of toerski's) is dus om beroep te doen op Bergbegeleiders. Ze hebben kennis van sneeuw en kunnen de meeste courante risico's opmerken.

Ze geven je hun analyses mee en hun overwegingen om hun beslissing te motiveren en de richting of bestemming te veranderen. Zo leer je in alle omstandigheden voorzichtig te zijn. Trek je er zelf op uit, zorg dan dat je de drie onmisbare veiligheidsuitrustingen bij je hebt:

- Lawinepieper (opsporen van lawineslachtoffers)- Sonde- Schop Let op, vertrekken met goede uitrusting heeft geen zin zonder training!

Een lawinepieper gebruik je niet zomaar, dit vraagt goede voorbereiding voor je vertrekt. Aarzel niet om beroep te doen op een professional voordat je er alleen op uit trekt.