Het woord zegt het zelf, openwaterzwemmen is zwemmen in open water zoals meren, rivieren of de zee. In tegenstelling tot zwemmen in een zwembad, waar je in een gecontroleerde en veilige omgeving zwemt, gebeurt openwaterzwemmen in een natuurlijke omgeving waar omstandigheden vaak onvoorspelbaar zijn. Denk maar aan stroming, golven, wind, temperatuur, dieren, obstakels in het water… Zwemmers die openwaterzwemmen beoefenen zijn dus geoefende zwemmers die een goede mentale en fysieke conditie hebben met een goed inschattingsvermogen en verantwoordelijkheidszin. Ze moeten dan ook tal van veiligheidsmaatregelen treffen om zichzelf te beschermen tegen de gevaren van het woelige open water. Openwaterzwemmen kan recreatief beoefend worden, om te genieten van de natuurlijke omgeving en op warme dagen, maar het kan ook als wedstrijdzwemmen beoefend worden, met afstanden tot 1 kilometer (prestatietochten) tot 10 km (langeafstandzwemmen) of meer (marathonzwemmen).

WAT HEB IK NODIG VOOR OPENWATERZWEMMEN?

Om te beginnen met openwaterzwemmen heb je een wetsuit nodig. Een wetsuit houdt je warm in koud water en geeft je extra drijfvermogen. Onthoud dat het dragen van een wetsuit niet alleen je prestaties in het water kan verbeteren, maar ook je veiligheid. Een wetsuit kan je helpen om langer en comfortabeler in koud water te zwemmen, wat essentieel is voor openwaterzwemmen. Let bij het kiezen van een wetsuit voor openwaterzwemmen op de dikte van het neopreenmateriaal (5 tot 7 mm voor water onder de 15°C of 2 tot 3 mm voor water van 20°C en meer), de pasvorm (moet strak zitten maar niet te belemmerend) en de stijl (fullbody, sleeveless of shorty). Een fullbody wetsuit biedt de meeste warmte en drijfvermogen, terwijl een sleeveless of shorty wetsuit meer bewegingsvrijheid geeft.

Daarnaast heb je ook een zwembril nodig zodat je ogen beschermd worden tegen zoutwater en vuiligheid of obstakels die zich in het open water bevinden, badmutsen voor je haar te beschermen en de weerstand te beperken, en een openwaterboei om je veiligheid te verzekeren mocht er iets verkeerd lopen. Een boei om in open water te zwemmen is voorzien van een opvallende kleur en reflecterende strips om zichtbaar te zijn in het water voor boten, jetski’s etc. Je kan ook persoonlijke spullen droog opbergen in je boei.

HOE ONDERHOUD EN WAS IK MIJN WETSUIT?

Spoel je wetsuit na elk gebruik af met schoon water en hang het op om te drogen. Bewaar het wetsuit op een koele, droge plaats, uit de buurt van direct zonlicht. Een wetsuit was je best met de hand en droog je in de buitenlucht.

OPENWATERZWEMMEN, EEN FASCINERENDE SPORT

Openwaterzwemmen is een van de drie onderdelen van de triatlon. Deze sport, vaak langeafstandzwemmen genoemd, wordt ook beoefend in het kader van vele andere competities. Het is zelfs een van de grote passies van veel ambitieuze zwemmers. Meestal leggen de zwemmers grote afstanden af in open water, maar er zijn ook wedstrijden die in het zwembad plaatsvinden. In dat geval spreken we eerder over langeafstandzwemmen, waarbij de af te leggen afstand minimaal 200 m bedraagt.

Zwemmen in open water is altijd al populair geweest. Al vanaf het begin van de menselijke geschiedenis zwommen onze voorouders in meren en rivieren. De aanvankelijke noodzaak werd al snel een plezier en een uitdaging die velen graag aangingen. Zo was de Engelse kapitein Matthew Webb de eerste die in 1875 het Kanaal overzwom.

OPENWATERZWEMMEN VOOR BEGINNERS EN GEVORDERDEN

Zwemmen in open water heeft positieve effecten op lichaam en geest. Als je eenmaal het plezier van deze sport hebt geproefd, is het moeilijk om te stoppen. Voor ervaren zwemmers is het doel vaak om steeds langere afstanden te beheersen. Beginners moeten eerst vrij dicht bij de oever oefenen, totdat ze gewend zijn aan de vereisten van deze opwindende sport.

Zowel voor beginners als gevorderden is een goede voorbereiding essentieel. Een van de belangrijkste accessoires voor openwaterzwemmen is, naast een neopreen wetsuit, een zwemboei. Een zwemboei laat toe om goed zichtbaar te zijn voor anderen, maar ook om even een korte pauze te nemen. Bovendien kan ze bij kramp je leven redden.

Voordat je in het koude water duikt, moet je je ademhaling kunnen beheersen. Alleen met een rustige en regelmatige ademhaling kan je bewegingen maken met zo min mogelijk inspanning en maximale efficiëntie. Ervaren zwemmers ontlasten hun nekspieren door hun hoofd onder te dompelen. Dat vraagt in het begin een beetje oefening. Het ideaal is om je kin en mond onder water te hebben, terwijl je ogen boven water blijven.

OPENWATERZWEMMEN DOE JE IN OPTIMALE OMSTANDIGHEDEN

De omstandigheden en natuurlijk de temperatuur van het water kunnen sterk variëren van de ene waterpartij tot de andere. Het seizoen speelt ook een belangrijke rol. Voordat je start, maak je je best vertrouwd met het meer, de rivier, het kanaal of de zee waarin je gaat zwemmen. Zijn er waterplanten? Kan je boten of schepen tegenkomen op je traject? Hoe is het met de zichtbaarheid gesteld en zijn er golven? Is de toegang tot het water ondiep of steil? En wat is de aard van de bodem? Je moet absoluut antwoorden op deze vragen hebben voordat je je aan openwaterzwemmen waagt. Het belangrijkste is dat jij je comfortabel voelt in het water en dat het voor jou geen verrassingen in petto heeft. Adem steeds aan de kant waar het water rustiger is of waar de zon niet in je ogen schijnt.

In de zomer kan je eventueel afzien van het dragen van neopreen kleding. Wanneer de temperatuur onder de 15 graden is, is het belangrijk om je lichaam voldoende te beschermen tegen onderkoeling. In dat geval draag je om te openwaterzwemmen:
• een neopreen wetsuit,
• neopreen handschoenen,
• neopreen laarsjes,
• een neopreen zwemkap.

Het is ook aan te raden om een zwembril met donkere glazen te dragen. Zonlicht wordt immers door het wateroppervlak meer gereflecteerd, en kan je zo constant verblinden.

WELKE UITRUSTING HEB JE NODIG VOOR OPENWATERZWEMMEN?

Als je in open water zwemt, zwem je meestal lange afstanden in je eentje. Je moet dus waken over je veiligheid. Om deze te waarborgen heb je een kwalitatieve uitrusting nodig

De zwemwetsuit

Zwemwetsuits in neopreen worden het meest gebruikt voor openwaterzwemmen. Eerder zelden worden uitvoeringen in elastaan of polyamide gebruikt. Een goede wetsuit houdt je lichaam warm zonder dat je gaat zweten. Bovendien laat het gladde oppervlak je veel sneller door het water glijden dankzij de aanzienlijk verminderde waterweerstand. De naden van het zwempak mogen niet hinderen of schuren. Ideaal zijn de zogenaamde 'platte' naden. Draag je zwemwetsuit alleen voor openwaterzwemmen. Hij is ook geschikt voor surfen, duiken en andere watersporten.

Er bestaan zwemwetsuits voor dames, heren en kinderen. Zwemwetsuits voor kinderen zijn over het algemeen minder geschikt voor wedstrijdsport en eerder gericht op zwemplezier. Deze modellen gebruiken elastaan of polyamide als basismateriaal. Zo kunnen kinderen optimaal bewegen en lang in het water blijven.

Een badmuts

Een badmuts houdt je haar droog, en beschermt je tegen ziekteverwekkers en verwondingen. In termen van prestaties vermindert ze de waterweerstand. Badmutsen zijn er in latex, rubber, stof, neopreen en andere materialen.

Voor openwaterzwemmen kies je best een badmuts in neopreen vanwege het goede positiebehoud en het comfort. Om je oren en dus je evenwichtsgevoel te beschermen, moet de badmuts voldoende bedekken.

En als je er een kiest in felle kleuren, zal je ook beter zichtbaar zijn.

De zwemboei

Een zwemboei behoort tot de basisuitrusting voor openwaterzwemmen. Door ze om je middel vast te maken, kun je waardevolle spullen opbergen en toch vrij bewegen. Een zwemboei is niet alleen praktisch, ze zorgt ook voor je veiligheid. Door de felle kleur ben je ook op grote afstand zichtbaar voor anderen.

Het drijfvermogen van dit accessoire helpt om op het water te drijven. Dat is nodig als je wilt uitrusten. Een zwemboei is ook een reddingsboei in geval van pijn of krampen.

Bij DECATHLON vind je een ruim aanbod van neopreen kleding, zwemboeien, zwembrillen... Kortom, alles wat je nodig hebt om in open water te zwemmen.

☄☄☄

FAQ

Hoe bereid ik me voor op openwaterzwemmen?

Als je in open water wilt zwemmen, moet je om te beginnen enkele basisregels respecteren. Oefen je op het binnenkrijgen van slokken water, want dat zal je vaak overkomen in open water. Op een meer of op zee heb je geen herkenningspunten. Dit zal je dus ook vooraf moeten oefenen. Je gezichtsveld kan zeer beperkt zijn. Het is belangrijk om je te leren oriënteren in dergelijke omstandigheden. Ademhaling speelt ook een belangrijke rol, oefen dus om rustig en regelmatig te ademen. Nog een laatste advies: vermijd om helemaal alleen te zwemmen en gebruik een felgekleurde badmuts en een even opvallende zwemboei.

Waar kan ik openwaterzwemmen?

Je kunt deze sport in bijna elk open water beoefenen. Zelfs in de winter kun je met de juiste uitrusting in een meer gaan zwemmen, op voorwaarde dat het niet bevroren is.