Sondes

SKISONDE: ONMISBAAR IN GEVAL VAN EEN LAWINE

Prachtige natuurlandschappen, onbetreden bergflanken en verse, glinsterende diepsneeuw... Freeriden oefent een enorme aantrekkingskracht uit op beginnende zowel als gevorderde wintersporters. Toch kennen zulke avonturen off-piste ook gevaren. Enerzijds zijn er extreme weersomstandigheden en onverwachte weersveranderingen. Anderzijds zijn lawines de meest voorkomende oorzaak van ongevallen. Met een goede voorbereiding, echter, staat niks in de weg van een zorgeloze wintersportexcursie in de wijde natuur. Denk er dan ook aan een geschikte uitrusting te dragen, zoals een zender-ontvanger, een skisonde, een lawineschop…

LAWINES: MASSA'S ONGECONTROLEERDE SNEEUW

Talloze liefhebbers van wintersport onderschatten het gevaar dat gepaard gaat met een lawine die plots op gang komt. Elke (toekomstige) skiër of snowboarder zou zichzelf moeten informeren over de triggers en mogelijke oorzaken van lawines. Verder zijn er nuttige hulpmiddelen zoals een skisonde.Er bestaan, over het algemeen, 5 soorten lawines: Poedersneeuwlawines: deze doen zich meestal voor bij verse, zware poedersneeuw. De mengeling van lucht en sneeuw genereert een enorme drukgolf. Poedersneeuwlawines zijn veeleer zeldzaam, maar eenmaal op gang, halen ze snelheden tot 300 km/u en kunnen ze hele dorpen of steden bedelven. Ze tonen zich tevens bijzonder gevaarlijk voor mensen door het verhoogde risico op verstikking.Plaatlawines: zoals de naam al aangeeft, bestaan dergelijke lawines uit de bovenste sneeuwlaag die zich lineair voortbeweegt in de vorm van een plaat. Deze worden ontketend door een mens of een dier. Deze bevinden zich daarbij lager dan de sneeuwplaat, waardoor het gevaar om meegesleurd en bedolven te worden erg hoog is. Vandaar is het belangrijk om een skisonde bij te hebben.Drogesneeuwlawine: deze komen veelal voor bij verse, droge sneeuwval die niet hecht en zich losmaakt van de onderste laag sneeuw. Ze glijdt vervolgens de vallei in. Hiervoor is meestal een helling nodig van minstens 40 graden. In tegenstelling tot de eerste twee soorten, beschrijft een drogesneeuwlawine aanvankelijk een puntvorm. Geleidelijk aan vergroten en verbreden ze. Liefhebbers van wintersport worden zelden meegenomen door dergelijke lawines van vrije sneeuw. De lawine stopt immers vlak na het loskomen. Toch gebeurt het nog steeds dat andere skiërs of snowboarders bedolven raken door zulke lawines. Tot 10% van de lawineslachtoffers krijgt te maken met een drogesneeuwlawine.Schuiflawines: op het eerste zicht lijken ze veel op plaatlawines. Hier gaat echter niet alleen de toplaag maar de volle sneeuwmantel aan het glijden. Schuiflawines komen meestal voor tijdens de winter, in besneeuwde regio's en op bijzonder gladde ondergronden. Denk maar aan prairies of gladde rotsen. Het blijft dan ook van belang om een skisonde bij de hand te hebben.Nattesneeuwlawine's: deze doen zich veelal voor tijdens zacht weer, zoals bij lenteregen of dooi. De consistentie van de sneeuwmantel verandert dan ingrijpend. De lagen zijn niet langer stabiel, wat aanleiding geeft tot ingrijpende, verwoestende lawines.

TIPS OM LAWINEGEVAAR TE VERKLEINEN EN JE TE BESCHERMEN TEGEN SNEEUWLAGEN

Wegens de onvoorspelbaarheid van deze natuurkrachten bestaat er geen complete bescherming tegen. Toch is het, dankzij gepaste voorzorgsmaatregelen, haalbaar om lawinegevaar te beperken. Voor meer veiligheid, beste freeriders, volg je onderstaande aanbevelingen: Het weer is van grote invloed op lawines. Volg dus meermaals per dag het weerbericht en de lokale berichtgeving over lawinegevaar.Let op informatieborden en waarschuwingen. Wees verder steeds voorzichtig, zelfs in gebieden met weinig lawinegevaar.Onderneem geen tochten zonder een ervaren gids, zeker wanneer je pas begint met wintersporten. In het algemeen trek je er beter niet alleen op uit. In het geval van een lawine hang je immers af van de hulp van anderen.Blijf zo waakzaam mogelijk en luister op voorhand naar eventuele geluiden onder de sneeuwmantel. Speur ook naar andere signalen die op een aanstaande lawine kunnen wijzen.Houd steeds een veilige afstand tot andere skiërs en snowboarders.Indien je jezelf vaak op open terrein waagt, overweeg dan om een lawinecursus te volgen. Dergelijke cursussen bieden niet alleen theoretische kennis over lawines. Je leert er ook hoe je het beschermende materiaal correct gebruikt en wat je hoort te doen bij noodgevallen.Freeriders horen steeds een geschikte beschermingsuitrusting bij zich te dragen. Deze bestaat uit een zender-ontvanger, een skisonde, een lawineschep en, indien nodig, ook een rugzak met airbag .

UITRUSTING EN TOEBEHOREN OM JE TE BESCHERMEN TEGEN LAWINES

Tijdens de redding van bedolven slachtoffers telt elke minuut. Daarom is een volledige en hoogkwalitatieve beschermingsuitrusting van essentieel belang voor elke skiër en snowboarder. Dat is vooral zo voor sporters die niet altijd hun gading vinden op afgebakende pistes en er ook van houden om het achterland, off-piste dus, te verkennen.

Zender-ontvanger voor lawines (bieper)

Om het nut van de skisondete vergroten, draag je een elektronischebieper . Deze hebben een dubbele modus. De zendmodus verstuurt met regelmaat korte signalen. Zo laten ze zich lokaliseren door andere zender-ontvangers in ontvangstmodus. Ze werken met een genormaliseerde frequentie. Bij correct gebruik laten dergelijke biepers toe om de locatie van een bedolven persoon zeer precies te bepalen. Hun werking lijkt een beetje op die van een GPS-tracker. Om te zorgen dat de lokalisatie na een lawine kan plaatsvinden, dient de gebruiker de bieper steeds dicht op het lichaam te dragen. De bieper moet eenvoudig voor het grijpen zijn bij noodgevallen. Een bieper moet absoluut de volgende eigenschappen hebben:eenvoudig te gebruiken (zelfs bij noodgevallen);lichtgewicht en compact;groot bereik (minstens 20-40 meter);laag energieverbruik/batterij met hoge autonomieGebruik, als bijkomende maatregel, functionele kledij met het RECCO-systeem. Het gaat hier om speciale reflectoren die overal ter wereld verkrijgbaar zijn. Professionele reddingsdiensten kunnen deze detecteren. Dit is echter niet het geval bij conventionele zender-ontvangers. Omwille van die reden is het RECCO-systeem louter een aanvullende maatregel bovenop het andere lawinetoebehoren.

De sonde helpt bij speuracties.

Bij het bepalen van de exacte positie van een bedolven slachtoffer, heeft het gebruik van een stok of een skisonde zijn nut reeds bewezen. Het gaat over een buis van ongeveer 2 tot 4 meter lang die je verticaal in de sneeuwlaag stopt. Op die manier is het mogelijk om de diepte te bepalen waarop het lawineslachtoffer zich bevindt. De meeste skisondes bestaan uit meerdere aparte delen. Deze laten zich op enkele seconden tijd in elkaar zetten.De aanduidingen op de skisonde geven aan waar de bedolven persoon zich het dichtst bij de oppervlakte bevindt. De skisonde helpt eveneens bij de oriëntatie tijdens het graven. Je kan de sonde ook gebruiken om objecten als stenen of boomstronken te zoeken onder de sneeuw. Het gebruik ervan beperkt zich dus niet alleen tot ongevallen door lawines. Een kwalitatieve skisonde moet in alle gevallen zo stabiel mogelijk blijven en eenvoudig in gebruik zijn.

Lawineschep: sterk, compact en handig

Na lawines is de sneeuw vaak dichter op elkaar gepakt dan in normale omstandigheden. Een speciale lawineschep is dus noodzakelijk om een bedolven persoon zo snel als mogelijk te bereiken. Snowboarders gebruiken dit handige hulpmiddel graag om constructies voor sprongen en kickers aan te leggen. Een lawineschep is verder nog handig om een ingesneeuwd voertuig te bevrijden.Hoe dan ook moeten wintersporters op enkele zaken letten bij de aankoop van een lawineschep. Het gaat hier vooral over het volgende: Materialen: een steel en blad uit een sterk materiaal (bijvoorbeeld aluminium of carbon). Deze mogen niet breken of buigen, zelfs bij zware ladingen. Controleer ook de scherpte van het blad van de lawineschep. Ze moet probleemloos door harde sneeuw- en ijslagen dringen.Maat en gewicht: het gewicht en de handelbaarheid van de lawineschep zijn van belang voor het transport ervan in een rugzak. Het blad, op zijn beurt, mag niet te groot of te klein zijn en moet grote hoeveelheden sneeuw kunnen scheppen. Anderzijds mag de schep niet te zwaar wegen. Tenslotte moet je de schep samen met je skisonde kunnen bewaren.Steel: een telescopische steel is bijzonder handig, omdat de schep zo kleiner en eenvoudiger bewaard kan worden. Een ovale steel, daarentegen, zorgt voor een ideale overdracht van kracht. Deze geeft de schep meteen ook een grotere stabiliteit.Handvat: een kwalitatieve lawineschep heeft een handvat in de vorm van een D of een T. Beide types hebben voor- en nadelen. Een schep met een T-handvat is vaak wat lichter en compacter, terwijl modellen met een D-handvat bijzonder efficiënt werken.Boorden: de zijdelingse boorden moeten voldoende hoog zijn opdat het ijs en de sneeuw niet zijwaarts van de schep zouden glijden.

MEER VEILIGHEID MET DE LAWINEUITRUSTING VAN DECATHLON

Ben je op zoek naar een zender-ontvanger voor lawineslachtoffers, een lawineschep of een skisonde? Kies voor materiaal van het merk ARVA, specialist in de productie van lawineuitrustingen. We stellen je ook Wedze voor, het passiemerk van DECATHLON. Wedze bewijst zich doeltreffend en overtuigt zowel met de kwaliteit van haar producten als met de prijs-kwaliteitverhouding.Bovendien is het leeuwendeel van onze ski- en snowboardkledij uitgerust met de reflectoren van het Zweedse merk RECCO. Dit speursysteem wordt wereldwijd verdeeld en reageert zeer goed op de signalen van reddingsdiensten in bergstreken. Dit biedt extra veiligheid bij het freeriden.☄☄☄

FAQ

Wat is een lawine?

Een grote hoeveelheid sneeuw, ijs of zelfs modder die zich losmaakt van een bergflank en vervolgens de vallei in valt. Lawines zijn wellicht het grootste gevaar voor wintersporters die zich weg van de pistes begeven. Denk eraan je uit te rusten met een skisonde en zo de risico's tot een minimum te beperken.

Hoe ontstaat een lawine en welke soorten lawines zijn er?

Een lawine ontstaat wanneer een massa sneeuw (of aarde) zich losmaakt en vervolgens langs de helling naar beneden glijdt. Een sneeuwlawine wordt in gang gezet door natuurlijke fenomenen als dooi of verse sneeuw. Toch zijn er ook andere oorzaken. Extra belasting door dieren of wintersportliefhebbers, bijvoorbeeld. Afhankelijk van de samenstelling van de sneeuw, onderscheiden we verschillende soorten lawines, zoals plaatlawines, schuiflawines, poedersneeuwlawines en drogesneeuwlawines.

Waarom zijn lawines zo gevaarlijk voor liefhebbers van wintersporten?

Niet-professionele wintersporters onderschatten vaak het gevaar dat uitgaat van een sneeuwlawine. Vele atleten herkennen de signalen van een aanstaande lawine niet (of te laat). Zelfs de meest ervaren skiërs of snowboarders worden eenvoudig meegenomen door de enorme kracht die een lawine uitoefent. Ze raken vervolgens bedolven onder de sneeuwmassa. Indien de reddingsdiensten niet op tijd arriveren, lopen de slachtoffers kans om te sterven door verstikking of onderkoeling.Toch bestaat er een manier die de kans gevoelig verhoogt om snel teruggevonden te worden. Het gaat hier over het dragen van een zender-ontvangervoor lawineslachtoffers, een lawinerugzak met airbag, eenskisonde en skikledij met RECCO-reflectoren.

Wat moet ik doen bij lawines?

Wanneer je een lawine op geen enkele manier kan vermijden... probeer dan om koste wat kost op tijd je ski's, skistokkenof jeboarduit te trekken. Dit verkleint niet alleen het risico op verwondingen maar ook de kans dat je te diep bedolven raakt. Dat maakt het eenvoudiger voor de reddingsdiensten om je terug te vinden met deskisonde, de lawineschop, etc.Doe er alles aan om je te bevrijden van je skistokken. Op die manier houd je de handen vrij om, bijvoorbeeld, de airbag te activeren. Bovendien helpen hand- en armbewegingen om aan de oppervlakte te blijven. Vorm vervolgens met je handen een holte voor je mond en neus. Sluit je handen tenslotte rond je borst om beter te kunnen ademen en bewegen. Het is steeds best om voorzorgsmaatregelen te nemen en zones die mogelijk gevaarlijk zijn niet te betreden.