Hoe stop je een penalty

De kunst van een penalty stoppen

Penalty's of strafschoppen zijn momenten waarop de doelman de held van een team kan worden. Oog in oog met de tegenstander. De enige die het team kan redden. Hoe stop je een penalty?

Hoe stop je een penalty

Zet de tegenstander op het verkeerde been

Probeer iets verrassends te doen, volg je instinct.

Je kunt bijvoorbeeld grote gebaren maken op je lijn, je handen omhoog steken, van links naar rechts springen met de armen gespreid. Soms heb je niet veel nodig om de strafschopnemer in de war te brengen en hem in de fout te laten gaan. Denk aan Jerzy Dudeks lichaamstaal in de Champions League-finale van 2005 met Liverpool tijdens de penalty shootout. Of, voor de puristen, van Bruce Grobbelaar in de Europa Cup I-finale in 1984.  Ricardo, de doelman van Portugal, besloot zelfs zijn handschoenen uit te trekken tijdens de elfmeterreeks in de kwartfinale van het EK 2004. Ieder zijn eigen techniek, maar het loont vaak om iets ongewoons te doen om de tegenstander te storen.

Michael Quartier, keeperstrainer uit Meulebeke legt de nadruk op intimidatie:

"Je moet de aanvaller intimideren. Zoals Simon Mignolet altijd doet. Waarom pakte Van der Sar zoveel penalty’s? Hij was een groot figuur, letterlijk en figuurlijk, dat is intimiderend. Hij benutte zijn lengte. Zoek iets dat intimiderend is voor je tegenstander. Wacht de aanvaller bijvoorbeeld op aan de penaltystip. Geef hem die bal."

Hoe stop je een penalty

Maak oogcontact!

Kijk je tegenstander recht in de ogen en probeer zijn gedrag te lezen. Zijn lichaamstaal, het feit dat hij je blik ontwijkt of net niet, het aantal stappen in de aanloop, de positie van zijn lichaam... De paar seconden voorafgaand aan het schot zijn cruciaal. Je zal een gevoel krijgen waar de aanvaller naartoe wilt. Je keepersinstinct zal hierbij raad geven. Zodra je de situatie in je hebt opgenomen, kies je een kant en probeer je zoveel mogelijk ruimte te dekken.

Coach Quartier pikt in: "Voor jeugdkeepers mag je er van uit gaan dat de speler rechtdoor of mee met zijn voet trapt. Een rechtervoet trapt links en omgekeerd. Veel jeugdspelers durven soms niet tegenvoets trappen, omdat ze vrezen dat de bal dan niet perfect in het hoekje zal landen. 

Quartier is geen fan van een uitgebreide voorafgaande analyse. "Bartlomiej Dragowski claimde ooit dat hij de penalty’s van Ronaldo perfect geanalyseerd had zodanig dat hij onklopbaar zou zijn tegen de Portugees. Maar Ronaldo had die match tegen de Pool wel twee strafschoppen netjes binnengetrapt."

"Maak oogcontact, dat is het belangrijkste. Spitsen durven al eens kijken naar de hoek waar ze niét gaan trappen."

"Het mentale aspect is zo belangrijk. Bij elke penalty denk je als keeper, ik stop die penalty! Maar hou ook in het achterhoofd dat falen mag. De aanvallende ploeg ziet een penalty altijd als een voordeel, bijna als een doelpunt, zij verwachten dat ze scoren. De druk ligt dus hoger bij hen", aldus Quartier.

Hoe stop je een penalty

Ontwikkel je instinct op training

Om je zelfvertrouwen te vergroten en een goed penalty-instinct te ontwikkelen moet je zeer regelmatig trainen. Vraag aan het einde van elke training of de strafschopnemers van je team een paar penalty's willen trappen (moeilijk kan dit niet zijn).

Hoe meer je zal oefenen om strafschoppen te stoppen, des te meer vertrouwen je zult tanken, des te meer automatismen je zult kweken en vooral des te beter je instinct kan worden.

 Quartier waarschuwt echter dat trainen met je teamgenoten niet alles gaat dekken. "Je leert de aanlopen van je ploeggenoten kennen, en in de wedstrijden ga je daaraan reflecteren. Dit terwijl iedere speler uniek is. Zoals Pogba zijn penalty’s trapt, zal Simone Zaza ze nooit meer durven trappen na de farse op het EK voetbal."

Quartier heeft twee tips die hij gebruikt om zijn keepers scherp te houden. "Laat keepers zelf ook penalty’s trappen zodat ze eens aan de andere kant staan en dat kunnen ervaren. Een andere techniek is om de strafschoppen in wedstrijden te laten filmen door de trainer of een ouder. Dan zie je meteen de pijnpunten zoals: spring ik te vroeg? Is mijn positie goed? Hoe gedraag ik mij? ..."

hoe stop je een penalty

Vergeet niet: één voet op je lijn

Het is zeer belangrijk om altijd één voet op je lijn te houden. Het nieuwe reglement is immers formeel: als de doelman twee voeten van de lijn heeft op het moment dat er wordt getrapt, moet de penalty opnieuw genomen worden. Als je erin slaagt om de speler op het verkeerde been te zetten zodat hij zijn schot mist, zou het jammer zijn om de strafschopnemer een tweede kans te geven.

"Daarom zeg ik tegen mijn keepers dat ze best achter hun doellijn staan. Met een kleine stap voorwaarts kunnen ze beslissen tussen link, rechts of blijven staan", aldus trainer Quartier.

Of penalty's pakken trainbaar is? "Ja en nee", zegt Quartier. 

"Een richting kiezen en nemen kan getraind worden. Maar niet het pure 'zo pak ik de bal' aspect. Ik denk dat er nog geen enkele keeper de bal uit de kruising gehaald heeft op een penalty. Het kan wel een hulp zijn als de keeper traint op reactietijden en reflexen. Hoe korter de reactietijd van een keeper hoe sneller die kan handelen."

"Wachten is de kern van een penalty", voegt Quartier er nog aan toe. "Laat de strafschopnemer twijfelen. Zorg dat je als keeper het mentale spelletje wint. Stop met bewegen als de spits nog twee stappen voor de bal is, want dan is het tijd om jouw instinct te volgen en een hoek te kiezen." 

"Op training kan je met de keeperstrainer oefenen op reflexen. Daarvoor bestaan veel oefeningen. En daar zal je een pak efficiënter van worden voor het stoppen van penalty's."